ناسا طیف نگار تلسکوپ فضایی هابل را هم از خواب بیدار کرد - وبلاگ هیمالیا

به گزارش وبلاگ هیمالیا، پس از خواب عمیق ناگهانی که تلسکوپ فضایی هابل در هفته های گذشته با آن روبه رو شد، حالا این تلسکوپ به تدریج به فرایند عادی بازمی شود و تیم مأموریت پیروز شد طیف نگار منشأ کیهانی را هم بازیابی کند.

تیم تلسکوپ فضایی هابل، روز یکشنبه 28 نوامبر (7 آذر) ابزار طیف نگار منشأ کیهانی را بازیابی کرد و بدین ترتیب تلسکوپ را به سوی عملیات کامل علمی پیش برد. هم اکنون سه ابزار از چهار ابزار فعال هابل، بار دیگر داده های علمی را جمع آوری می نمایند.

این تیم بعلاوه به کار بر روی توسعه و آزمایش تغییرات نرم افزاری نو هابل ادامه می دهد تا حتی اگر در آینده با چندین پیغام همگام سازی گم شده روبه رو شدند، همچنان بتوانند فعالیت علمی خود را ادامه دهند.

تغییرات تازه پس از تکمیل و آزمایش، ابتدا روی طیف نگار منشأ کیهانی، بارگذاری و نصب خواهند شد. دیگر ابزارهای هابل هم تغییرات نرم افزاری مشابهی را دریافت خواهند کرد. از زمان آغاز آنالیز در 1 نوامبر (10 آبان) این تیم مسائل پیغام همگام سازی بیشتری را شناسایی ننموده است.

با آنالیز دلیل قرارگیری تلسکوپ در حالت ایمن و انجام اصلاح لازم، پیش از این دو ابزار دیگر هابل هم شامل دوربین پیشرفته نقشه برداری (Advanced Camera for Surveys) و دوربین میدان باز 3 (Wide Field Camera 3) فعالیت خود را از سر گرفته بودند.

طیف نگار منشأ کیهانی

طیف نگار منشأ کیهانی (COS) منحصرا روی پرتو فرابنفش (UV) متمرکز است و حساس ترین طیف نگار فرابنفش فعلی محسوب می گردد. این ابزار حساسیت هابل را حداقل 10 برابر در طیف فرابنفش و تا 70 برابر هنگام نگاه کردن به اجرام بسیار کم نور افزایش می دهد و بنابراین برای رصد نقاط نورانی مانند ستارگان و اختروش ها برترین ابزار است.

این ابزار علمی که در طول مأموریت تعمیرونگهداری شماره 4 هابل در سال 2009 نصب شد، قابلیت های طیف سنجی هابل را توسعه داده است. طیف نگار منشأ کیهانی قابلیت های منحصربه فردی را ارائه می نماید که تلسکوپ را به فضای اکتشاف نو و هیجان انگیزی می برد.

طیف نگار منشأ کیهانی ساختار بزرگ مقیاس کیهان و چگونگی شکل گیری و تکامل کهکشان ها، ستارگان و سیارات را مطالعه می نماید و بعلاوه می تواند به معین چگونگی شکل گیری عناصر مورد احتیاج برای حیات، مانند کربن و آهن یاری کند.

روشن است که به عنوان یک طیف نگار، COS تصاویر مستقیمی تهیه نمی نماید بلکه در عوض طیف سنجی انجام می دهد که علم تجزیه نور به اجزای سازنده آن و شناسایی اثر آن است. هر جسمی که نور را جذب یا ساطع می نماید، می تواند با یک طیف نگار آنالیز گردد تا ویژگی های آن مانند دما، چگالی، ترکیب شیمیایی و سرعت معین شوند.

یک هدف علمی اصلی COS میزان گیری ساختار و ترکیب ماده معمولی است که در آنچه به عنوان تار کیهانی (Cosmic Web) شناخته می گردد، متمرکز شده است: رشته های طولانی و باریک کهکشان ها و گاز میان کهکشانی که به وسیله حفره های بزرگ از هم جدا شده اند.

تارهای کیهانی به وسیله گرانش ماده تاریک سرد و مرموز شکل گرفته اند، در حالی که ماده معمولی به عنوان شناساگر درخشان رشته ها عمل می نماید. COS از شمار زیادی اختروش دور و ضعیف که پرتوهای نور آن ها از تار کیهانی عبور نموده است، به عنوان چراغ قوه کیهانی استفاده می نماید. جذب این نور به وسیله مواد موجود در تار، اثر انگشت طیف مشخصه آن ماده را آشکار می نماید که به رصدگران هابل امکان می دهد ترکیب و مکان خاص آن ها در فضا را درک نمایند.

مشاهداتی مانند این، که فواصل بسیار زیادی را در طول فضا-زمان پوشش می دهد، اطلاعاتی را هم در خصوص ساختارهای بزرگ مقیاس کیهان و هم در خصوص تغییرات پیش رونده در ترکیب شیمیایی ماده، با افزایش سن دنیا ارائه می دهد.

عکس کاور: عملیات نصب ابزار علمی طیف نگار منشأ کیهانی روی تلسکوپ هابل

Credit: NASA

منبع: SciTechDaily