خراسان رضوی می تواند بیش از 50 درصد احتیاج بازار ترکمنستان را تامین کند - وبلاگ هیمالیا

به گزارش وبلاگ هیمالیا، مجید محمدنژاد، رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان درباره چگونگی فرایند روابط تجاری میان ایران و ترکمنستان اظهار کرد: رابطه تجاری میان ایران و ترکمنستان متاسفانه در طول یک سال گذشته فرایندی کاهشی را طی نموده که از دلایل این فرایند کاهشی علاوه بر تحریم ها، سیاست گذاری های داخلی ، محدودیت های کرونا و... عوامل دیگری نیز تاثیرگذار بوده اند.

او اضافه نمود: از سال 2015 تا به امروز تجارت ایران با ترکمنستان از 1 میلیارد دلار به کمتر از 200 میلیون دلار رسیده است که این مهم بیشتر متأثر از روابط سیاسی دو کشور و بدهی شرکت ملی گاز و وزارت نیرو ایران به ترکمنستان بوده، از سوی دیگر مدیریت ناکارامد این مشکل، مزید بر علت شده است. چراکه شرکت ملی گاز ایران با استفاده از ظرفیت و سرمایه بخش خصوصی کشور جهت تسویه بدهی مالی خود به ترکمنستان، عملاً سال ها سرمایه فعالان مالی کشور را بلاک می نماید که این موضوع سبب می شود تا ما خودمان بخش خصوصی کشور را از میدان تجارت با ترکمنستان حذف کنیم.

تحریم ها، اروپا و ترکیه را نسبت به ایران شرکای بهتری برای ترکمنستان کرد

او ادامه داد: البته باید افزود که اگر روابط سیاسی دو کشور نیز همچون گذشته می بود، باز هم از حیث تحریم ها نمی توانستیم حجم مبادلات خود را به سال های قبل از 2015 برسانیم چراکه با توجه به تحریم های ظالمانه آمریکا، بسیاری از شرکت های عظیم ترکمنستان، اروپا و ترکیه را شرکای تجاری بهتری برای خود می بینند.

رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان همچنین گروه کالاهایی همچون محصولات کشاورزی، حیوانات زنده، گوشت و احشای خوراکی، مواد غذایی، معدنی و... را به عنوان عمده کالاهای صادراتی ایران به ترکمنستان برشمرد.

او با اشاره به محدودیت های ایجاد شده به واسطه کرونا اضافه نمود: اخیراً نیز با توجه به همه گیری پاندمی کرونا، شاهد آن هستیم که ظرفیت و زیرساخت های درمان کشورها معمولاً پایین تر از حجم مورد احتیاج خودشان است که این موضوع سبب می شود تا در این دوره کشور با محدودیت هایی روبه رو شود و امکان ارائه خدمات به ترکمنستان یا هر کشور دیگری مقدور نباشد.

محمدنژاد ادامه داد: همزمان با فراگیری پاندمی کرونا با توجه به قوانین سخت گیرانه دولت ترکمنستان در ورود و خروج توابع خود، گردشگری میان ایران و ترکمنستان را به صفر رسانده است اما قبل از همه گیری کرونا، شهرهای شمالی ایران و مشهد مقدس مقصد گردشگران ترکمنی و بیشتر گردشگران حوزه سلامت بوده است اما از جایی که صنعت گردشگری ایران و ترکمنستان هیچ وقت ساختارمند نبوده است، لذا آنچه که در گذشته وجود داشته بسیار کمتر از ظرفیت های بالقوه ایران در صنعت گردشگری است.

باید توسعه گردشگری سلامت را به صورت ساختارمند پیش ببریم

رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان مطرح نمود: همچنین عدم نظارت صحیح و وجود سازوکار درست در حوزه بهداشت و سلامت برای پذیرش گردشگران ترکمنی، باعث شده تا نارضایتی بیماران از خدمات بی کیفیت و وجود دلالان، رفته رفته مردم ترکمنستان را نسبت به ایران بدبین کند و دولت ترکمنستان را ترغیب کند تا ترکیه و هند را جایگزین ایران در حوزه گردشگری سلامت نمایند. یکی از برنامه های اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکمنستان در دوره بنده هم این بوده که بتوانیم در حوزه گردشگری سلامت قدم های پربازدهی برداریم و این حوزه را به صورت ساختارمند پیش ببریم.

محمدنژاد با اشاره به ظرفیت های استان خراسان رضوی در حیطه اقتصاد و روابط تجاری با ترکمنستان گفت: ظرفیت خراسان رضوی چه در حوزه صنعت، چه در حوزه پزشکی و حوزه های دیگر همچون بازرگانی، فناوری های نوین دست کمی از ظرفیت های کشور ندارد لذا با مدیریت صحیح در سطح استان می توانیم نتایج پربازدهی را در تجارت با ترکمنستان رقم بزنیم. استان خراسان رضوی به تنهایی می تواند بیش از 50 درصد از احتیاج بازار ترکمنستان را تأمین نماید و این مهم نشان از اهمیت استان خراسان رضوی دارد.

او اظهار کرد : از طرفی دیگر این استان با توجه به همجواری با ترکمنستان و فاصله 445 کیلومتری مشهد به عنوان کلانشهر دوم ایران با عشق آباد و قرارگیری مشهد در شاهراه جاده ابریشم و همچنین کریدور ارتباطی اوراسیا به آب های آزاد، نشان از نقش ژئوپلتیک این استان در تجارت خارجی کشور و صنعت حمل و نقل و ترانزیت کشور می دهد و از همه مهمتر با توجه به مرزهای ریلی و جاده ای که با دو کشور افغانستان و ترکمنستان دارد می تواند به عنوان یک مرکز صادراتی در ایران عمل کند.

رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان به مسائل موجود در روابط تجاری مالی بین دو کشور پرداخت و گفت: قطعاً بسیاری از مسائل در سطح ملی قابل طرح و پیگیری است. اما بسیاری از مسائل را می توانیم در سطح استان حل یا با پیگیری جناب استاندار در مقام برطرف آن در سطح کشور برآییم.

او ادامه داد: از جمله موانع و مسائلی که ما در فعالیت های تجاری مان با ترکمنستان داریم، می توان به مسائل حمل و نقل در مرزهای جاده ای دو کشور(با اشاره به تاثیرات ناشی از کرونا)، تاثیر پذیری روابط تجاری دو کشور به دلیل اختلافات مالی قدیمی، وجود مسائل بانکی در دو کشور، سختگیری در صدور ویزا توسط دولت ترکمنستان، وجود رقبای جدی و قوی مانند ترکیه، چین و روسیه، عدم توجه به برندسازی شرکت های داخلی در سطح منطقه، عدم امکان شرکت در مناقصات کشور ترکمنستان برای افراد حقیقی و حقوقی ایرانی، تمایل ترکمنستان برای همکاری با کشورهای اروپایی در زمینه خدمات فنی و مهندسی، بروکراسی پیچیده اداری در ترکمنستان و ناکارآمدی دستگاه دیپلماسی در توسعه روابط تجاری دو کشور اشاره نمود.

محمدنژاد اضافه نمود: سفارت ایران در ترکمنستان در حال اجرا اقدامات ارزشمندی است اما شایان ذکر است که اقدامات فوق با توجه به عدم تشریک مساعی اتاق مشترک بازرگانی ایران و ترکمنستان در تصمیم گیری و اجرای برنامه ها، باعث عدم استفاده از خرد جمعی و نظرات فعالان بخش خصوصی کشور می شود که در نهایت منجر به ناکارآمدی طرح و برنامه های تدوین شده دستگاه دیپلماسی می شود.

اتاق فکرهای سفارت به روی بخش خصوصی بسته است

رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان با بیان اینکه عملاً برنامه های در دست اقدام سفارت ایران نتیجه اتاق فکرهای بسته به روی بخش خصوصی کشور است، گفت: از طرفی دیگر این برنامه ها باعث ایجاد ساختارهای موازی در طراحی برنامه های تجاری با ترکمنستان می شود چراکه این اتاق نیز با عنایت به مأموریت خود و به عنوان نماینده فعالان مالی کشور در ترکمنستان، در راستای شناسایی مسائل و ایجاد بستر مناسب برای تسهیل تجارت دو کشور اقدامات درخوری انجام داده که متاسفانه به هیچ وجه اینگونه ظرفیت ها توسط بخش دولتی بکار گرفته نمی شود.

او ادامه داد: جای این سوال باقی است که دستگاه دیپلماسی کشور که مأموریت برقراری ارتباط با طرف خارجی را دارد تا چه اندازه توانسته با تشکل ها و نهادهای بخش خصوصی کشور تعامل کارآمد ایجاد کند. متاسفانه ترکمن ها بیشتر از ظرفیت اتاق مشترک ایران ترکمنستان استفاده می نمایند تا نهادهای دولتی داخل کشور.

اتاق بازرگانی باید در سیاست گذاری نقش کلیدی تری ایفا نماید

محمدنژاد با تاکید بر اینکه بخش دولتی بایستی به جای نقش تصدی گری به نقش تسهیل گری در تجارت خارجی بپردازد، اعلام کرد: مخصوصاً با کشوری همچون ترکمنستان که تمایل دارد با بخش خصوصی کشورها مذاکره کند، متاسفانه در بسیاری از جلسات، اتاق بازرگانی آخرین نهادی است که آگاه می شود در صورتی که اتاق بازرگانی بایستی در کنار دولت در حوزه سیاست گذاری نقش کلیدی تری ایفا نماید.

رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان به ارائه پیشنهاداتی در مورد بهتر شدن روابط بین دو کشور پرداخت و مطرح نمود: ما برای بهبود روابط تجاری و مالی بین دو کشور، پیشنهادهایی از جمله توسعه روابط دیپلماسی دو کشور، ایفای نقش تسهیل گری دولت به جای نقش تصدی گری، توسعه همکاری های چندجانبه بخش خصوصی را ارائه کردیم.

محمدنژاد همچنین رونمایی از نمادهای ملی و فرهنگی دو کشور را از عوامل موثر در بهبود روابط با ترکمنستان دانست و شرح داد: بسیاری از اوقات توسعه مناسبات تجاری احتیاج به راهکارهای پیچیده و سرمایه گذاری های کلان در زمینه زیرساخت ها ندارد، بلکه اگر دولت ها روابط فرهنگی دو کشور را توسعه دهند، روابط تجاری خودش به خوبی توسط بازرگان ها توسعه پیدا خواهد نمود. اتاق مشترک ایران و ترکمنستان جهت احیای روابط سیاسی و تجاری ایران و ترکمنستان پیشنهاد رونمایی از نماد ملی و فرهنگی در دو کشور را در دو شهر مشهد و عشق آباد داده تا بتوانیم با استفاده از اشتراکات فرهنگی و تاریخی دو کشور قدمی جهت بهبود روابط دو کشور برداریم.

برای بهبود تجارت با ترکمنستان باید جهتهای جایگزین تجهیز شوند

رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان در ادامه به دیگر پیشنهادات و عوامل موثر در بهبود روابط دو کشور پرداخت و گفت : دیگر مواردی که در بهبود شرایط ارتباطی دو کشور می تواند تاثیر شایان توجهی بگذارد عواملی مثل تجهیز جهتهای جایگزین بازار اوراسیا مانند جهت کتای افغانستان و جهت دریای خزر است که پیگیری از این مسئله باید از وزارت راه و شهرسازی صورت بگیرد، عقد تفاهم نامه های تعرفه ترجیحی با ترکمنستان و تسهیل صادرات محصولات دانش بنیان به ویژه در صنعت نفت و گاز ترکمنستان نیز از دیگر عوامل موثر در بهبود روابط تجاری دو کشور میتواند باشد.

محمدنژاد همچنین به وجود مسائلی همچون حمل و نقل در روابط تجاری مالی با ترکمنستان اشاره نمود و گفت: از جمله مسائلی که ما در حوزه حمل و نقل با آن درگیر هستیم عواملی مثل تأمین واگن، مذاکره جهت بازگرداندن شرایط مرزهای جاده ای مانند شرایطی که در گذشته بود هستند.